ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΣΤΗΝ ΚΟΠΗ ΒΑΣΙΛΟΠΙΤΑΣ

Από το Διοικητικό Συμβούλιο του Πολιτιστικού Συλλόγου "Φίλοι του Κάστρου" ανακοινώνεται ότι, την Κυριακή 13 Ιανουαρίου 2013, στις 6:00 μ.μ., θα πραγματοποιηθεί η Ετήσια κοπή της Βασιλόπιτας, στο Πνευματικό Κέντρο των Ενοριών Σκιάθου.

Μαζί με την κοπή της Βασιλόπιτας θα γίνει ο ετήσιος απολογισμός του έτους 2012 και θα ανακοινωθούν και οι προβλεπόμενες δραστηριότητες της Νέας Χρονιάς. Ακόμη θα προβληθεί και η μικρού μήκους ταινία του John Ingram ''Μιχάλης''. Καλείσθε όσοι είστε μέλη αλλά και όσοι δεν είσθε μέλη του Συλλόγου, καθώς και όλοι οι φίλοι του Κάστρου να παρευρεθείτε στην εκδήλωση.

Εκ του Δ.Σ.,

Ο Πρόεδρος,

Πρωτοπρ. π. Γεώργιος Σταματάς

(Με βάση την ισχύουσα περσινή απόφαση του Δ.Σ., η ετήσια Συνδρομή μειώθηκε κατά 50%, στο ποσό των 10 € το χρόνο).

Χριστούγεννα 2012

Από την Ακολουθία των Χριστουγέννων στο Χριστό στο Κάστρο,

26 Δεκεμβρίου 2012

Μια ακόμη κατανυκτική βραδιά ζήσαμε όσοι αξιωθήκαμε να παρευρεθούμε στην καθιερωμένη Αγρυπνία που τελείται τα τελευταία 10 και πλέον έτη, το βράδυ της 26ης Δεκεμβρίου, στο Ναό της Γεννήσεως του Χριστού στο Κάστρο, στην έδρα της επισκοπής Σκιάθου και Σκοπέλου για πεντακόσια και πλέον έτη. Το θαμπό αλλά λαμπερό φως της σελήνης, η ζεστή για την εποχή βραδιά και η νηνεμία έφεραν πολλούς Σκιαθίτες, προσκυνητές του Κάστρου, στον Ιερό Βράχο του, προκειμένου να γιορτάσουν ξανά την Μεγάλη Εορτή των Χριστουγέννων στην κοιτίδα τους, την παλαιά τους Μητρόπολη, στο Χριστό στο Κάστρο. 

Ο Ναός του Χριστού εόρταζε στα Χριστούγεννα. Όταν μετά την επανάσταση του 1821 οι Σκιαθίτες επέστρεψαν στον τόπο όπου βρισκόταν η βυζαντινή πολίχνη, χτίζοντας το νέο χωριό, εγκαταλείποντας το Κάστρο, εγκατέλειψαν και τις εκκλησίες του Φρουρίου, που συχνά παρέμεναν αλειτούργητες. Ωστόσο ο Παπαδιαμάντης και ο Μωραϊτίδης αναφέρουν ότι, όχι σπάνια, οι ιερείς του νησιού λειτουργούσαν τον Ναό του Χριστού, ανήμερα τα Χριστούγεννα. Το εγχείρημα δεν ήταν εύκολο, κυρίως λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών αλλά και της απόστασης. Ο Παπαδιαμάντης αφιερώνει το ομώνυμο διήγημά του Στο Χριστό, στο Κάστρο σε αυτή την χειμερινή εξόρμηση κατά την οποία διακινδύνευαν και την ίδια τους τη ζωή ακόμη, ενώ ο Μωραϊτίδης τα διηγήματα Σκαλικάνδζαρος και  Η θειά-Μυγδαλίτσα.

Ο μακαριστός παπα-Γιώργης Ρήγας, Οικονόμος και Αρχιερατικός Επίτροπος Σκιάθου και γνήσιο απότοκο της Κολλυβαδικής παραδόσεως, καθιέρωσε την δεκαετία του 50 να τελείται ετήσια πανήγυρη ώστε να λειτουργείται κάθε χρόνο ο Ναός του Χριστού, κατά την Εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, με Αγρυπνία(5-6 Αυγούστου), ώστε να μπορούν πιο εύκολα να μεταβούν στο Κάστρο χωρίς πρόβλημα.

Τα τελευταία χρόνια καθιερώθηκε από τους εφημερίους του Μητροπολιτικού Ναού των Τριών Ιεραρχών Σκιάθου, στους οποίους εμπίπτει και η δικαιοδοσία των Ναών του Κάστρου, να τελείται δεύτερη Αγρυπνία, πιο κοντά στην εορτή του Ναού, όχι όμως ανήμερα τα Χριστούγεννα, αλλά το βράδυ της 26ης προς 27η Δεκεμβρίου.
Τελείται ακριβώς η ίδια η Ακολουθία των Χριστουγέννων, όλη η όρθριος Ακολουθία. Η Λιτή με την Περιφορά της παλαιάς Εικόνος της Γέννησης, που μεταφέρεται για αυτό το σκοπό από τον Ναό των Τριών Ιεραρχών στο Κάστρο, ο΄΄Βαθύς Όρθρος΄΄, κατά τη διάρκεια του οποίου ψάλλονται, ο Πολυέλαιος και οι Κανόνες της Εορτής, θεμελιώδη στοιχεία της Αγρυπνίας, και η πανηγυρική Θεία Λειτουργία. Η Ακολουθία αρχίζει στις 8:00 το απόγευμα και τελειώνει γύρω στα Μεσάνυκτα.

 Κωνσταντίνος Κουτούμπας

ΕΠΙΜΕΤΡΟ-ΛΕΥΚΩΜΑ 

Από το φωτογραφικό Αρχείο του Πνευματικού Κέντρου των Ενοριών Σκιάθου http://pkins.gr/?p=1518 

Από την χειμερινή Αγρυπνία στον Άγιο Νικόλαο στο Κάστρο 5 - 6 Δεκεμβρίου 2012

  Την Τετάρτη 5 προς 6 Δεκεμβρίου, πραγματοποιήθηκε η καθιερωμένη χειμερινή Αγρυπνία, για τη μνήμη του Αγίου Νικολάου Αρχιεπισκόπου Μύρων της Λυκίας, του θαυματουργού, στον ομώνυμο Ναό του, στο Κάστρο. Ο Ναός του Αγίου Νικολάου υπήρξε μια από τις τέσσερις ενορίες του Φρουρίου και κατά τα ύστερα χρόνια της Τουρκοκρατίας, η πιο πλούσια γειτονιά του Κάστρου, καθώς εκεί είχαν τα σπίτια τους όλοι οι καπεταναίοι και πλοίαρχοι καθώς και πολλοί προεστοί. Ο Ναός του Αγίου Νικολάου έχει ενώπιόν του το Ναό του Χριστού και το Τουρκικό Διοικητήριο, ενώ στα αριστερά του το εξωκκλήσι της Παναγίας τη Μεγαλομάτας και τον τέταρτο ενοριακό Ναό του Φρουρίου, τον Άγιο Βασίλειο. 

Την Αγρυπνία ετέλεσε ο παπά-Γιώργης Σταματάς, Αρχιερατικός Επίτροπος Σκιάθου και εφημέριος του Ι. Μητροπολιτικού Ναού Τριών Ιεραρχών Σκιάθου, στην ευθύνη του οποίου βρίσκονται όλοι οι σωζόμενοι Ναοί του Μεσαιωνικού Φρουρίου. 

Ο Ναός του Αγίου Νικολάου στο Κάστρο, εσωτερικά. Το Τέμπλο. Φωτογρ. αρχείου.  

Προηγήθηκε το Μικρό Απόδειπνο και ακολούθως εψάλη ο Μέγας Εσπερινός του Αγίου, κατά τον οποίο έλαβε χώρα η Λιτή της Ιεράς Εικόνος του Ιεράρχου, κάτω από τον έναστρο χριστουγεννιάτικο ουρανό και τη μεγάλη μουριά που δεσπόζει στο μικρό προαύλιο της Εκκλησίας, όπου και ευλογήθηκε και η Αρτοκλασία.  

Από το Ναό του Αγίου Νικολάου στο Κάστρο, λεπτομέρεια. Η Εικών του Αγίου Νικολάου. 
Φωτογρ. αρχείου. 

Μετά από μια μικρά διακοπή, κατά την οποία έγινε η διανομή της Αρτοκλασίας καθώς και άλλων κερασμάτων μαζί με καφέ, εψάλη η Ακολουθία του Όρθρου, με τον σύντομο σε ρυθμό και μέλος Πολυέλαιο, δομικό στοιχείο της Αγρυπνίας, αλλά και τους προεόρτιους των Χριστουγέννων ύμνους, όπως το ''Χριστός γεννάται δοξάσατε'', για να ολοκληρωθεί η Αγρυπνία με τη Θεία Λειτουργία που έληξε μετά τα μεσάνυκτα. 

Ἀναμνηστικὴ φωτογραφία ἀπὸ τὴν ἀνακαίνιση τῶν ξύλινων θυρῶν τῆς Πύλης τοῦ Κάστρου. Διακρίνονται μεταξὺ ἄλλων ὁ καραβομαραγκὸς Ἰωάννης Γ. Σταματᾶς, ὁ μαθητευόμενός του Μάνθος Τζοῦμας καὶ ὁ μπαρμπαΓιάννης Παρίσης, ψυχὴ τοῦ Κάστρου. Ἡ Πύλη διατηρεῖ τὸ παλαιὸ σχῆμα της ἑνῶ διακρίνεται καὶ ἡ γνωστὴ ἐπιγραφὴ ἀπὸ πορόλιθο ''ΑΝΕΚΑΙΝΙΣΘΗ ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΚΑΣΤΡΟΝ ΤΟ ΕΤΕΙ 16..'' ἡ ὁποῖα κατὰ τὸ σεισμὸ τοῦ '89 κατέρρευσε.

Δεκαετία ’60. Φωτογραφικὸ ἀρχεῖο Μάνθου Τζοῦμα.

Ἀπὸ τὸ φωτογραφικὸ ἀρχεῖο Λάκη Τσαμπᾶ, δεκαετία '30. 

Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης στὸ Κάστρο. Παλαιὸ Μετόχιο τῆς Ἱ. Μονῆς Διονυσίου Ἁγίου Ὄρους, χτίστηκε τον 17ο αἰώνα, γιὰ νὰ ἐγκαταλειφθεῖ κατὰ τὸν 19ο αἰώνα, ὁπότε καὶ περιῆλθε στὸ Μητροπολιτικὸ Ναὸ Τριῶν Ἰεραρχῶν Σκιάθου. Ὁ παλαιὸς Ναὸς μὲ τὸν κίνδυνο κατολίσθησης γκρεμίστηκε γιὰ νὰ ἀντικατασταθεῖ μὲ τὸν Ναό που βλέπουμε στὴ φωτογραφία καὶ σώζεται μέχρι καὶ σήμερα. Στὸ βάθος διακρίνεται τὸ Κάστρο καὶ ἰδιαίτερα τὸ Τζαμὶ τοῦ Τουρκικοῦ Διοικητηρίου καθὼς καὶ ἡ Δ πλευρὰ ἀπὸ τὸ Κονάκι τοῦ Ἀγᾶ.

Ἀπὸ τὸν Α’ τόμο τῆς Λαογραφίας τοῦ παπᾶ-Γιώργη Ρήγα, σ. 152.  

Από την Αγρυπνία στην Παναγία την Πρέκλα

Φωτογραφίες ἀπὸ τὴν ὑπαίθρια Ἀγρυπνία στὰ ἐρείπια τῆς Παναγίας τῆς Πρέκλας, 19-20 Αὐγούστου 2012. 

 Φωτογραφικὸ ἀρχεῖο Κων. Κουτούμπα.

Φωτογραφικὸ ἀρχεῖο Mάγδας Ἰωάννου.