Παρουσίαση του βιβλίου ‘‘Το Κάστρο της Σκιάθου, Παλάτιον της ερημίας και της σιγής’’

            Την Κυριακή της Ορθοδοξίας 13 Μαρτίου 2011 στις 6:30μ.μ. στην αίθουσα εκδηλώσεων του Πνευματικού κέντρου Ενοριών Σκιάθου έλαβε χώρα η παρουσίαση του βιβλίου των π. Γεωργίου Σταματά και π. Νικολάου Σταματά ‘‘Το Κάστρο της Σκιάθου, Παλάτιον της ερημίας και της σιγής’’. Πρόκειται για ένα καλαίσθητο βιβλίο που αποτελείται από δύο μέρη. Το πρώτο μέρος, με τον τίτλο Το Κάστρο της Σκιάθου, πόνημα του π. Γεωργίου Σταματά, πρωτοπρεσβυτέρου και Αρχιερατικού Επιτρόπου Σκιάθου, περιλαμβάνει την ιστορία του Κάστρου της Σκιάθου, του μεσαιωνικού φρουρίου, καλύπτοντας όλες τις ιστορικές στιγμές και μνήμες, από την ημέρα της εποικήσεώς του το 14^ο αιώνα έως την εγκατάλειψή του το 1829. Το δεύτερο μέρος, με τον τίτλο Παλάτιον της ερημίας και της σιγής αποτελεί μόχθο του υιού του και συνεφημερίου του π. Νικολάου Σταματά. Πρόκειται για λεύκωμα το οποίο συνοδεύουν περιγραφές και κείμενα των δυο διηγηματογράφων της Σκιάθου, του Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη και του Αλεξάνδρου Μωραϊτίδη, όπου μάλλον τα κείμενα συμπλέουν με τις φωτογραφίες στο ονειρικό ταξίδι του αναγνώστη.

            Την επιμέλεια της έκδοσης ανέλαβε η σκιαθίτισσα φιλόλογος και υπεύθυνη της σχολικής βιβλιοθήκης Γυμνασίου - Λυκείου Σκιάθου κ. Μαλαμώ Σταμέλου-Τζαβαλιά. Το βιβλίο προλογίζει ο Σεβασμιώτατος ποιμενάρχης μας κ. κ. Χρυσόστομος και ο πολυγραφότατος εκ Σκοπέλου π. Κωνσταντίνος Καλλιανός, πρωτοπρεσβύτερος.

Μεταξύ άλλων ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης μας αναφέρει τα εξής: ‘‘Σήμερα τὸ κάστρο εἶναι ἔρημο. Συνεχίζει, ὅμως, περιστασιακὰ νὰ λειτουργεῖται. ἔτσι, λειτουργεῖ γιὰ τοὺς ἐπισκέπτες του, ἰδίως γιὰ κείνους ποὺ μποροῦν νὰ βλέπουν καὶ νὰ ἀκούουν, ὅσα δὲν βλέπονται καὶ δὲν ἀκούγονται, ἀπ᾿ ὅσους δὲν διαθέτουν εὐαίσθητες πνευματικὲς αἰσθήσεις, σὰν ἕνα ἰδιόμορφο παλάτι. Παλάτι τῆς ἐρημίας καὶ τῆς σιγῆς. ’’

            Ο π. Κων. Καλλιανός μεταξύ άλλων σημειώνει πως το βιβλίο αυτό ‘‘ἔρχεται νὰ κομίσει ὡς ἄχραντη καὶ φωτεινὴ κληρονομιὰ’’ την ιστορική μνήμη του Κάστρου στις νεώτερες γενιές και πως ‘‘θὰ ὑστεροῦσε σὲ πολλά, ἃν ὁ ψυχισμὸς τῶν δύο πατέρων δὲν ἦταν πλήρως συντονισμένος μὲ τὸν ψυχισμὸ ἐκείνων ποὺ ἐπέμεναν καὶ ἐπιμένουν, ἀπὸ τὸ ἀχνοφωτισμένο χτὲς μέχρι τὸ καταυγασμένο σήμερα, νὰ θεωροῦν τὸν ἱερὸ χῶρο τοῦ Κάστρου «μίαν ἐπάνοδον εἰς τὸ παρελθόν, μίαν ὀπὴν διὰ τῆς ὁποίας βλέπει τις τὰ περασμένα ὡς εἰς πανόραμα, ζωντανὴν ἀνάμνησην μέσα εἰς τὴν τέφραν τῆς λήθης…» Καὶ μήπως δὲν εἶναι; ’’

            Ο π. Νικόλαος προλόγισε την παρουσίαση λέγοντας ότι είναι καρπός μελέτης και σκέψεων πολλών χρόνων, καθώς αποτελεί το τρίτο κατά σειράν βιβλίο μετά το Ιστορικό του Ναού των Τριών Ιεραρχών Σκιάθου και το βιβλίο της Παναγίας της Εικονιστρίας πολιούχου Σκιάθου  που εκδίδει ο Ιερός Μητροπολιτικός  Ναός των Τριών Ιεραρχών Σκιάθου, στον οποίο ανήκουν διοικητικά και οι τέσσερις σωζόμενες σήμερα Εκκλησίες του Κάστρου.

             Η φιλόλογος κ. Μαλαμώ Σταμέλου παρουσίασε με το γλυκύ και γλαφυρό της αφηγηματικό τρόπο το περιεχόμενο του βιβλίου σημειώνοντας πως η συγκεκριμένη έκδοση αναδεικνύει για μια ακόμη φορά την αγάπη του παπα-Γιώργη Σταματά για το νησί και την ιστορία του και αποτελεί απόσταγμα της φιλεργατικότητάς του. Ανέφερε ακόμη πως η έκδοση έχει τρία χαρίσματα. Είναι αισθητικά ωραία, το βιβλίο είναι ευχάριστο στο διάβασμα και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν εγχειρίδιο τοπικής ιστορίας στο Σχολείο, μιας και ανάλογα βιβλία ζωηρεύουν το ενδιαφέρον και βοηθούν στην εκμάθηση της ιστορίας από τους μαθητές. Επεσήμανε επίσης ότι η φωτογραφική ματιά του π. Νικολάου Σταματά καταδεικνύει ένα κρυφό χάρισμα αλλά και την ιδιαίτερη σχέση που έχει αναπτύξει με τον ιερό βράχο το Κάστρου.

            Τα έσοδα από την εν λόγω έκθεση θα διατεθούν εξ ολοκλήρου στην συνέχιση των εργασιών συντήρησης κι αποκατάστασης του Ιερού Ναού της Γεννήσεως του Χριστού στο Κάστρο, της έδρας της παλαιάς Επισκοπής Σκιάθου και Σκοπέλου.

Κων. Κουτούμπας

Υπ. Διδ. Θεολογίας,

αγιογράφος-  καθ. βυζ. μουσικής