Στὸ Χριστό, στὸ Κάστρο

  

Από τη θερινή Αγρυπνία στην παλαιά Επισκοπή της Σκιάθου

του Κωνσταντίνου Κουτούμπα

Την Τρίτη 5 Αυγούστου 2014 πραγματοποιήθηκε η θερινή Αγρυπνία στο Ναό της Γεννήσεως του Χριστού, στο Χριστό στο Κάστρο, όπως λέγεται, με αφορμή την εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος. Την εορτή αυτή καθιέρωσε ο παπα-Γιώργης Ρήγας, πριν 70 χρόνια, ώστε να λειτουργείται σε ετήσια βάση ο Ναός του Χριστού, καθώς τα Χριστούγεννα τα ένιωθαν οι παλαιότεροι την κατεξοχήν γιορτή της οικογένειας, κι έτσι δεν ήταν δυνατό και η πνευματική οικογένεια, η Ενορία, να διασπάται σε δυο τμήματα, όπου άλλοι χριστιανοί να εορτάζουν στην νέα πόλη της Σκιάθου και άλλοι στο ερειπωμένο σήμερα μεσαιωνικό χωριό, το Κάστρο.

Η Ακολουθία άρχισε στις 8:00μ.μ. με το Μικρό Απόδειπνο και τον Μεγάλο Εσπερινό με τα Ανοιξαντάρια, τα ωραία και μελωδικότατα Ιδιόμελα της Μεταμορφώσεως, τη Λιτή κατά την οποία περιεφέρθη η Εικόνα της Μεταμορφώσεως γύρω από το Ναό του Χριστού και την Αρτοκλασία, που εψάλη κατά την παράδοση της Σκιάθου-επηρεασμένης από την αγιορείτικη Τάξη των Ακολουθιών-, στο τέλος του Εσπερινού κατά τα Απολυτίκια.

 Ο παπα-Γιώργης Σταματάς, στο σύντομο κήρυγμά του τόνισε την ιδιαίτερη σημασία της Μεταμορφώσεως, γεγονός που συνέβη  σαράντα ημέρες πριν το Πάθος του Χριστού, και για αυτό εορτάζεται σαράντα μέρες ακριβώς πριν την Ύψωση του Τιμίου Σταυρού στις 14 Σεπτεμβρίου, καθώς η ημέρα της Υψώσεως επέχει  ‘‘τὰ ἵσα τῇ Μεγάλῃ Παρασκευῇ’’, και αποτελεί φανέρωση της μεγαλειότητας του Κυρίου και της Δόξης της Θεότητος, την οποία θα απολαμβάνουν οι δίκαιοι στην Επουράνια Βασιλεία Του. Επεσήμανε επίσης την ιδιαίτερη συγκίνησή του καθώς συμπληρώθηκαν 41 έτη από τότε που νέος ιερέας ετέλεσε την πρώτη του Αγρυπνία, στο Χριστό στο Κάστρο, λίγες μέρες μετά την εις Πρεσβύτερον Χειροτονία του.

Με το πέρας του Εσπερινού, στην μικρή διακοπή, κατά την οποία μοιράστηκαν η Αρτοκλασία, καφές και άλλα κεράσματα στους προσκυνητές, ο παπα-Γιώργης Σταματάς διάβασε το διήγημα του Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη  ‘’Ὁ Γάμος τοῦ Καραχμέτη’’. Στην κατανυκτική ατμόσφαιρα που ήδη υπάρχει στην Αγρυπνία, με το ημίφως από τα κεριά και τις λαμπάδες, τα τόσες αναμνήσεις και ιστορία ξεχειλίζοντα ερείπια, έρχεται να προστεθεί το διήγημα του Παπαδιαμάντη που εκτός των άλλων αποτελεί και λαϊκό Συναξάρι, όπου εξιστορείται ο βίος ανθρώπων που ασκήθηκαν στην υπομονή και έκαναν την εν Χριστῷ ζωή πράξη, όπως η Συραϊνώ η Κουμπίνα, της οποίας τα οστά είχαν ευωδιάσει. Πόση συγκίνηση νιώθει κανείς να βρίσκεται στο χώρο όπου έζησαν οι ήρωες του Παπαδιαμάντη αλλά και πόση ψυχική ωφέλεια αποκομίζει.

Εν συνεχείᾳ, έλαβε χώρα ο Όρθρος με τον Πολυέλαιο, χαρακτηριστικό μέλος της Σκιαθίτικης αλλά και της Αγιορείτικης Αγρυπνίας, και η Θεία Λειτουργία, που ετέλεσε ο παπα-Νικόλας Σταματάς. Περί το τέλος της Θείας Λειτουργίας ευλογήθηκε ο νέος καρπός της αμπέλου, τα πρώτα σταφύλια του θέρους, τα οποία είχαν παρατεθεί ενώπιον της Εικόνος του Χριστού. Το Έθιμο αυτό ανάγεται στα βυζαντινά χρόνια και τον πρώτο επίσημο τρύγο της Κωνσταντινούπολης, όπου συμμετείχαν ο Αυτοκράτορας και ο Πατριάρχης. Μετά την ευχή του Ιερέως τα σταφύλια μοιράστηκαν μαζί με το Αντίδωρο σε όλους όσοι συμμετείχαν στην Αγρυπνία. 

ΦΩΤΟΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ: 

Από το Φωτογραφικό Αρχείο των: Αθανασίας Αρμαμέντου, Φωτεινής Καρρά Whittington, Νικολέττας Μπουντούρη, Ιω. Κουτούμπα.